بازار مسکن مطابق آنچه صاحب‌نظران این بخش با استناد به شش نشانه اقتصادی، تصویر می‌کنند، از «قعر رکود» فاصله گرفته و مشروط به تکمیل سه گام باقیمانده از سوی سیاست‌گذار، تا پایان سال در مسیر رونق قرار می‌گیرد. چشم‌انداز دوره جدید رونق مسکن نشان می‌دهد فضای کنونی بازار ملک –معاملات و ساخت‌و‌ساز- از کیفیت به مراتب متفاوتی نسبت به دوره‌های پیشین رونق –به‌خصوص رونق سال‌های 90 تا 92- برخوردار شده است؛ به‌طوری‌که انتظار می‌رود طی ماه‌های آتی، این بازار از سه فاکتور «جهش قیمت»، «شدت سفته‌بازی» و همچنین «هیجان خرید مصرفی» در امان باشد. در بررسی‌هایی که سه متخصص اقتصاد مسکن انجام داده‌اند، مشخص شده «درآمدهای نفتی» و «ظرفیت رشد اقتصادی کشور» به‌عنوان دو پارامتر اثرگذار بر جهت سرمایه‌گذاری‌های ملکی، هم‌اکنون به‌گونه‌ای است که «ابزار و انگیزه» برای خرید سرمایه‌ای ملک عملا وجود ندارد. این وضعیت، جلوی «مَلاکی بیشتر» بانک‌ها در رونق پیش‌رو را می‌گیرد و باعث تمرکز منابع بانکی در حوزه تامین مالی خریداران مصرفی خواهد شد. در شرایط فعلی، برای پایان بخشی به دوره «گذار از رکود مسکن» لازم است ابزارهای تامین مالی با هدف پوشش دهک‌های میان‌درآمد رو به بالا، منعطف شود؛ اما قبل از آن، باید دو گام مرتبط با «تورم»، برداشته شود.

بخش عمده تقاضای مصرفی خرید مسکن درحالی‌که به تدریج متراژ خرید خود را تحت‌تاثیر افزایش سقف تسهیلات، افزایش می‌دهد و به سراغ آپارتمان‌های بزرگ‌تر می‌رود، برای در امان ماندن از نوسانات قیمت مسکن و به منظور خنثی کردن رشد جزئی قیمت ملک در خرید خود، در شهریورماه 1395 گروه سنی قدیمی‌سازها با عمر 16 تا 20 سال را به سایر املاک ترجیح داده است. این جهش سنی در معاملات مسکن از آن رو است که آپارتمان‌های قدیمی‌ساز نسبت به چهار گروه سنی دیگر اعم از نوساز، میانسال، سالخورده و کلنگی دو ویژگی ممتاز و مزیت نسبی دارد؛ قیمت مناسب نسبت به آپارتمان‌های جوان تر از این رده سنی و در عین حال قابل استفاده بودن آنها نسبت به کلنگی‌های با عمر بیش از 20 سال دو ویژگی مهم آپارتمان‌های قدیمی‌ساز هستند که سبب رشد محسوس حجم معاملات آنها در آخرین ماه از فصل طلایی نقل و انتقالات شده است.

رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران با اشاره به سابقه فرونشست در محدوده میدان قیام به دلیل شکستن لوله 200 میلی‌متری آب گفت: همین آب شستگی خاک علت حادثه روز شنبه بوده است. به گزارش خبرگزاری مهر، احمد دنیامالی در جلسه غیرعلنی روز گذشته شورای شهر تهران با اشاره به فرونشست سطحی در میدان قیام گفت: ظهر روز شنبه در میدان قیام اقدامات پیشگیرانه‌ای از سوی شهرداری صورت گرفت که برخی سایت‌ها از آن به‌عنوان فرونشست زمین تعبیر کردند که البته نادرست بود. وی ادامه داد: اصل ماجرا این بود که از دو هفته قبل نوعی ابزار دقیق در این محل نصب شد که بر این اساس به‌طور متوسط دو تا سه سانتی متر حرکت در این ابزار ثبت می‌شد. اما روز شنبه این میزان حرکت به 15 سانتی متر رسید و از این رو مسیر به موقع برای انجام اقدامات پیشگیرانه بسته شد.

طی 15 روز اول مهر، میانگین قیمت هر فقره اوراق تسهیلات خرید مسکن در مقایسه با نقطه اوج قیمت در مرداد، 18 درصد کاهش یافت. به این ترتیب قیمت اوراق مسکن از 103 هزار تومان به 87 هزار و 500 تومان نزول کرد. کارشناسان می‌گویند عرضه حجم جدید اوراق علاوه‌بر کاهش نرخ سود واقعی این اوراق در بازار رسمی مبادله امتیاز وام، زمینه‌ساز تخلیه حباب ایجاد شده در این مدت نیز شد. در حال حاضر هزینه بسته 220 تایی اوراق در مقایسه با میانه تابستان، 3 میلیون و 600 هزار تومان افت کرده است.

مدیر عامل بانک مسکن 10 مزیت عمده برای موسسات پس‌انداز و تسهیلات مسکن منطقه‌ای را تشریح کرد.به گزارش خبرگزاری فارس، محمد هاشم بت شکن گفت: اهرم سرمایه، شرایط رقابتی، پایین آوردن نرخ هزینه تامین سرمایه، اعطای تسهیلات و جذب سپرده منطقه‌ای، ارزش‌افزایی ذی‌نفعان، پایین بودن هزینه‌های غیر بهره‌ای و افزایش کارآیی، توسعه و آبادسازی و اشتغال منطقه‌ای و افزایش انگیزه سهامداران منطقه‌ای، سهولت در مقررات و نظارت و ایجاد ارتباط بین عرضه و تقاضای مسکن از مهم‌ترین ویژگی‌های تاسیس موسسات پس‌انداز و تسهیلات مسکن است. وی گفت: همچنین با توجه به اینکه این موسسات با سرمایه بخش خصوصی تاسیس می‌شوند، بنابراین محدودیت سرمایه برطرف خواهد شد و با توجه به مقررات کفایت سرمایه بانک می‌توانیم 8 تا 12 برابر سرمایه، تجهیز منابع و سرمایه داشته باشیم.وی با بیان اینکه ارتباط بین عرضه و تقاضای مسکن یکی از ویژگی‌‌های تاسیس موسسات پس‌انداز و تسهیلات مسکن منطقه‌ای است، گفت: سابقه فعالیت موسسات پس‌انداز و تسهیلات مسکن در دنیا به حدود 200 سال پیش برمی‌گردد و تاسیس این موسسات گام بزرگی در بهره‌مندی از ظرفیت نهادی بازار مسکن کشور است.

در نشست تخصصی «مالیات‌های مسکن» بسته بهینه دریافت مالیات از حوزه‌های مختلف بخش مسکن پیشنهاد شد. صاحبنظران اقتصادی و مالی معتقدند با وجود هزینه‌های اجتماعی اجرای طرح اخذ مالیات از بخش مسکن، طراحی این بسته در قالب پنج سرفصل می‌تواند از یکسو سپری در برابر سفته‌بازی محسوب و از سوی دیگر به محل جدیدی برای کسب درآمدهای پایدار برای دولت محلی تبدیل شود. این پنج مالیات در سرفصل‌های عایدی سرمایه‌ای، نقل‌وانتقال، سالانه املاک، درآمد اجاره و درآمد حاصل از ساخت و فروش مسکن پیشنهاد شده است.

سازمان ملل متحد از نسخه جهانی مسکن ارزان‌قیمت رونمایی کرد. سازمان ملل در بیانیه‌ای به مناسبت روز جهانی اسکان بشر –مصادف با اولین دوشنبه اکتبر هر سال – هسته مرکزی شهرها را مناسب‌ترین گزینه مکانی ساخت مسکن ارزان قیمت اعلام کرد. اجرای این الگوی جدید بنا بر اعلام سازمان ملل، مستلزم انسجام و تداوم یک سیاست عمومی در راستای ساخت مسکن متناسب با درآمد و فارغ از میزان توسعه کشور یا بهای زمین است. آمارها نشان می‌دهد از دو سال گذشته به این سو سیاست‌‌گذاران مسکن در ایران نیز به سمت اجرای این الگو گرایش پیدا کرده‌اند.

مسوولان و صاحب‌نظران حوزه مسکن با طراحی دست‌کم 10 نوع ابزار و نهاد تامین مالی جدید از ابتدای سال جاری تاکنون، نسخه مانع‌زدا برای تامین مالی مسکن عرضه کرده‌اند. این نسخه با تکیه بر 19 ضرورت و اولویت بخش مسکن، روش‌های متداول تامین مالی را ناکارآمد عنوان و توسعه بازارهای رهنی و رفع موانع پرداخت تسهیلات را دو راه عبور از مشکلات تامین مالی در این بخش معرفی کرده است. این دو طیف تاثیرگذار فردا نیز در قالب همایشی نقشه راه طراحی شده برای تامین مالی مسکن را تکمیل خواهند کرد.

بازار مسکن 13 شهر جهان تحت‌تاثیر جهش قیمت، به مقصد اول سرمایه‌گذاران ملکی تبدیل شد. تحقیقات بانک «یو بی اس» سوئیس درباره اوضاع قیمت مسکن در مراکز مالی دنیا نشان می‌دهد در عمده این شهرها، روند فزاینده حجم خریدهای سرمایه‌ای ملک،‌ خطر بروز حباب قیمت مسکن را افزایش داده است. آنچه باعث هجوم تقاضای سرمایه‌ای به بازار مسکن این شهرها و در نتیجه، تحمیل فشار هزینه‌ای به تقاضای مصرفی شده است از سه عامل شامل «سطح پایین نرخ سود بانکی و در نتیجه، دافعه سرمایه‌گذاری در بازار پول»، «رشد جهانی سرمایه‌های نیازمند بازار پربازده» و همچنین «خوش‌بینی به آینده عایدی بازار ملک» نشات می‌گیرد. در پنج شهر ونکوور، لندن، استکهلم،‌ سیدنی و مونیخ،‌ متوسط قیمت مسکن در فاصله 2011 تا کنون، تا‌ 50 درصد افزایش یافته است. بانک «یو بی اس» ضمن هشدار به سرمایه‌گذاران بابت احتیاط در خرید املاک واقع در این شهرها اعلام کرده است: تجربه جهش قیمت مسکن همواره اثبات کرده است که حباب به‌وجود آمده، ماندگار نخواهد بود؛ به‌طوری‌که با ترکیدن آن و نزولی شدن قیمت‌ها، بیشترین زیان متوجه سرمایه‌گذاران در مقایسه با سایر خریداران خواهد شد. این تحقیق در عین حال بر «به‌کارگیری دو ابزار تنظیم‌کننده قیمت مسکن» توسط دولت‌ها تاکید می‌کند.

معاملات مسکن در آخرین ماه تابستان از مسیر صعودی دست کم سه ماهه منحرف و به سکته خفیف دچار شد. آمارهای دفتر اقتصاد مسکن نشان می‌دهد در شهریور به‌رغم ثبات نسبی قیمت ملک، حجم خرید آپارتمان در تهران 15 درصد نسبت به مرداد افت کرد. منشا اصلی انحراف معاملات ملک از مسیر پیش رونق، به اختلال مقطعی بازار اوراق تسهیلات خرید مسکن برمی‌‌گردد. جهش قیمت اوراق وام 110 میلیونی در میانه تابستان باعث واکنش تقاضای مصرفی و انصراف موقتی از معامله شد. بازار وام به کارگردان جدید بازار مسکن تبدیل شده است.

معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی با سفیر فرانسه درباره کاهش مصرف انرژی در ساختمان‌ها، لزوم ایجاد نظام توسعه‌ای مسکن در ایران، ساخت مسکن اجتماعی و بهره‌مندی از تجربه‌های جهانی در این حوزه دیدار و گفت‌وگو کرد.به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، حامد مظاهریان معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی در این دیدار، به سفر اخیر خود به فرانسه اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه فرانسه در زمینه مسکن اجتماعی تجربه‌های قابل‌توجهی دارد ما خواستار تبادل نظر در این مورد و استفاده از تجربه‌های سایر کشورها از جمله فرانسه برای ساخت مسکن اجتماعی هستیم. وی افزود: معتقدیم تجربه‌های جهانی می‌تواند راهکارهای مناسبی در اختیار ما قرار دهد تا مسکن به صرفه و با حداقل مصرف انرژی در کشور بسازیم. مظاهریان با تاکید بر اینکه ساخت مسکن اجتماعی از سال آینده در کشور آغاز خواهد شد، گفت: فرانسه در حال نوسازی ۵۰۰ محله از محلات شهری خود است و این تجربه را ایران در ۵۶ محله خود شروع کرده‌است. معاون وزیر راه و شهرسازی بر تشکیل نهاد توسعه‌ای مسکن که از پیشنهادهای مسوولان ارشد وزارت راه و شهرسازی در دولت یازدهم بود تاکید کرد و گفت: در تاریخ ۱۲ و ۱۳ مهرماه همزمان با شانزدهمین همایش سیاست‌های توسعه مسکن در ایران، گروهی از مسوولان و کارشناسان فرانسوی به ایران می‌آیند تا کارگاه‌های پژوهشی را با موضوع نظام تامین مالی مسکن برگزار کنند.

گودبرداری‌ها در پایتخت با تدوین قاعده جدید ساختمانی، به‌صورت رسمی جزو عملیات ساخت‌وساز قرار گرفت و مشمول نظارت توام مهندس‌ناظر و مدیریت شهری شد. در پی بخشنامه شهرداری به مراجع صدور پروانه انجام هر نوع عملیات از سطح زمین پایین‌تر، بدون اعلام مکتوب مهندس‌ناظر به شهرداری، ممنوع است. هرچند قاعده تعیین‌شده برای گودبرداری، حفاری‌های عمیق برج‌سازها را نظارت‌پذیر و عوامل ساختمانی را متعهد به رعایت اصول در مراحل مختلف گودبرداری می‌کند، اما دفع کامل خطر از گود‌ها نیازمند اقدامات مکمل است.

اجرای فاز نخست طرح ترافیکی «کاهش» که به واسطه آن، علاوه بر تطبیق شماره آخر پلاک با زوج یا فرد بودن روز هفته یک شرط جدید برای تردد در محدوده مرکزی شهر پیش‌بینی شده است، از امروز با هدف کنترل آلودگی هوا آغاز می‌شود. در قالب این طرح دیگر تنها شماره آخر پلاک خودرو نیست که مجوز ورود به محدوده طرح «زوج و فرد» در قلب تهران محسوب می‌شود، بلکه علاوه بر آن خودروها باید از گواهی معاینه فنی معتبر نیز برخوردار باشند؛ چراکه در غیر این صورت ناچار به پرداخت جریمه 50 هزار تومانی خواهند بود.

امکان اولین حضور نهادهای توسعه‌گر در بازار ساخت و ساز با رونمایی از یک ابزار محرک ساختمانی در هسته پایتخت، فراهم شد. قرار است بخشی از زمین‌های دولتی در بافت فرسوده ابتدا به‌صورت ودیعه –بدون دریافت مبلغ- به توسعه‌گران واگذار و در پایان فرآیند ساخت و تکمیل پروژه، هزینه آن با اعمال قیمت کارشناسی دریافت شود. این مدل احیای بافت فرسوده چهار مزیت دارد از جمله آنکه نوسازی محله‌ای (مقیاس انبوه) را جایگزین انفرادی‌سازی (تک‌پلاک) می‌کند. نهادهای توسعه‌گر «توان» خلق منابع مالی ساخت و «تضمین» تحقق یکسری مسوولیت اجتماعی را دارند.

صندوق پس‌انداز مسکن در چین علاوه‌بر «کارکرد اصلی» حاوی یک «قابلیت مکمل» است. دولت چین با اعمال سیاست منعطف و شناور در صندوق پس‌انداز مسکن، از ابزار «کف سپرده‌گذاری لازم برای پرداخت وام خرید» در جهت کنترل شوک‌های بازار ملک بهره می‌برد و به تناسب «جهش قیمت» یا «تعمیق رکود» حجم تقاضا را کم و زیاد می‌کند. سال 2015 رکود مسکن چین از طریق «کاهش میزان سپرده موردنیاز در صندوق به 20 درصد میزان تسهیلات» مهار شد و اکنون برای مهار رشد قیمت، کف سپرده افزایش یافته است.

کارگروه ملی «کاهش ساعات کاری و تحصیلی هفته» که قرار است ظرف سه ماه نسخه عملیاتی «تنظیم تعطیلات و اوقات فراغت» را به هیات دولت ارائه کند، در اولین پیشنهاد، با غفلت از نیاز ضروری تقویم فعلی به «اصلاح ریشه‌ای» و تقلید ناقص از الگوی جهانی، طرح «تعطیلات دو هفته‌ای مدارس در پاییز» را روی میز گذاشت. این طرح که در اغلب کشورهای توسعه‌یافته، مکمل «تعطیلات دو روزه آخر هفته» محسوب می‌شود در صورت نادیده گرفتن پیش‌نیاز اصلی، طراحان را در تحقق دو هدف کلیدی شامل «کاهش آلودگی هوا و ترافیک کلان‌شهرها» و همچنین «مدرن‌سازی تقویم تعطیلات ایران» ناکام خواهد گذاشت. هرچند موضوع «کمبود تعطیلات مفید» به‌عنوان صورت مساله «مشکلات زیست محیطی شهرها و ازدحام مسافرت‌های درون‌شهری و برون شهری» سرانجام درست تشخیص داده شد؛ اما راه‌حل‌های کلیشه‌ای، ناکافی و بعضا آزموده‌شده برای پاسخ به آن، باعث انحراف در تصمیم‌گیری می‌شود. کارشناسان معتقدند برای تطبیق تقویم فعلی روزهای کاری ایران با الگوی سایر کشورها، باید در گام اول تعطیلی آخر هفته از یک روز به دو روز افزایش یابد تا از یکسو با توزیع زمانی سفرهای تفریحی، قفل ترافیکی جاده‌ها در معدود روزهای تعطیلات رفع شود و ازسوی دیگر آلودگی هوا در طول سال کاهش یابد.

سرمایه‌گذاری ساختمانی در «هسته» پایتخت به‌رغم تداوم رکود ساخت‌وساز در سایر مناطق شهر، «صعود» کرد. تیراژ احداث آپارتمان در محدوده «فرسوده و کلنگی» نسبت به سال گذشته 37 درصد افزایش یافته و در سایر شهرها نیز نبض ساخت‌و‌ساز در این محدوده که عمدتا بخش میانی شهر را تشکیل می‌دهد، تندتر می‌زند. «پایان خشکسالی مالی» و پرداخت منظم وام نوسازی بعد از حداقل سه سال، عامل اصلی تحرک ساخت‌و‌ساز در بافت فرسوده کشور محسوب می‌شود. در تهران چهار محرک دیگر نقش دارد.

تفاوت چشمگیر بین شیب تابستانی «پیش قیمت» و «قیمت قطعی» مسکن، پنج سیگنال از بازار ملک مخابره کرد. ریزنوسان 3 درصدی قیمت پیشنهادی فروشنده‌ها در مقایسه با رشد 7 درصدی قیمت آپارتمان‌های فروش رفته، بیانگر عزم سمت عرضه به فروش با قیمت پارسال است که این اقدام در نقش حامی نامرئی خریداران باعث رشد 30 درصدی حجم معاملات شده است. با این حال سبقت نرخ رشد قیمت قطعی آن هم با شیب دو برابری نسبت به نرخ رشد قیمت پیشنهادی، به تغییر کیفیت خریدها – شیفت معاملات به مناطق بالا و آپارتمان‌های میان‌متراژ- برمی‌گردد.

بازار مسکن مشروط به اعمال دو دسته سیاست کوتاه‌مدت و بلند‌مدت، می‌تواند وارد رونق غیرتورمی شود. فرمول پاکسازی کامل معاملات و ساخت‌و‌ساز از رکود نشان می‌دهد برای تبدیل نیاز بالقوه به تقاضای موثر خرید مسکن باید پنج گام مالی به‌هم پیوسته، برداشته شود. در سمت عرضه نیز با هدف کاهش قیمت تمام شده مسکن، چهار اقدام حمایتی از جمله «گسترش بازار زمین با تاسیس شرکت‌های توسعه‌گر» و همچنین «اصلاح ساختار شهرداری‌ها» لازم است. علاوه‌بر 9 ماموریت زمان‌بر، تحریک ضربتی بازار نیازمند راه‌اندازی «صندوق سرمایه‌گذاری مستغلات» است.

مشاور شهردار تهران دوشنبه شب با حضور در یک برنامه تلویزیونی درخصوص پرونده واگذاری املاک در شهرداری تهران اعلام کرد: اشخاص غیرمرتبط و خارج از تعاونی مسکن شهرداری تهران هیچ خانه‌ای دریافت نکرده‌اند. محمود‌صلاحی، با اشاره به تعداد املاک واگذار شده به کارکنان و مدیران شهرداری تهران گفت: بیش از 27 هزار واحد مسکونی به کارکنان و مدیران شهرداری تهران واگذار شده ‌است. از این تعداد 150 نفر از دریافت‌کنندگان املاک از مدیران شهرداری بوده‌اند و الباقی جزو کارکنان شهرداری تهران هستند.