در این زمینه یک کارشناس
آلودگی هوا ضمن تاکید بر ضرورت اتخاذ تمهیداتی جهت مدیریت شبکه توزیع و تولید گاز، به گوگردزدایی از سوختهای مایع و استفاده از گازوئیل کمگوگرد تاکید میکند.
آغاز فصل سرما هرساله با آلودگی هوای برخی شهرها بهویژه کلانشهرهای تهران، اصفهان، مشهد و اراک همراه است. افزایش غلظت ذرات معلق ناشی از منابع ثابت و متحرک، کیفیت هوا را در این شهرها برای گروههای حساس و همه افراد جامعه در محدوده ناسالم قرار میدهد. این در شرایطی است که براساس آخرین سیاهه انتشار شهر تهران سهم صنایع و نیروگاهها از میان منابع ثابت تهران و اطراف آن در تولید ذرات معلق کمتر از ۵/ ۲ میکرون حدود ۳۰ درصد گزارش شده است اما در شهرهایی مثل اراک، اصفهان و شیراز سهم منابع ثابت در آلودگی هوا بیشتر از منابع متحرک است بهطوری که در شیراز منابع ثابت در آلودگی هوا سهمی بیش از ۸۰ درصد دارند. آلودگی ناشی از ذرات معلق در حالی در کشور طی فصول سرد افزایش پیدا میکند که بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی ذرات معلق کمتر از ۵/ ۲ میکرون جزو گروه اول مواد سرطانزا و همرده با مواد رادیو اکتیو هستند.افزایش مصرف گاز و برق در فصول سرد سال فعالیت نیروگاهها را بیشتر میکند و در نتیجه ذرات معلق ناشی از فرآیندهای احتراق را افزایش میدهد علاوه بر آن گاهی نیروگاهها را با کمبود سوخت گاز طبیعی مواجه میکند.
در این شرایط و با توجه به تصمیم اخیر وزارت نفت برای جبران کسری گاز در فصل سرد سال (دی و بهمنماه)، از طریق جایگزینی با سوخت مایع، پرسشهایی درباره میزان آلایندگی این سوخت مطرح میشود.
در این شرایط یوسف رشیدی، کارشناس آلودگی هوا میگوید: گازوئیل و مازوت سوختهای مایعی هستند که در نیروگاهها مورد استفاده قرار میگیرند و نسبت به سوخت گاز طبیعی ذرات معلق بیشتری تولید میکنند.
علاوه بر ذرات معلق مازوت (نفتکوره) و گازوئیل از عوامل انتشار دیاکسید گوگرد هستند. این آلاینده علاوهبر آلودگی هوا، به عنوان یکی از منابع انتشار بوی نامطبوعی که طی سه سال گذشته در برخی مناطق پایتخت گزارش شده، مطرح میشود. رشیدی معتقد است: در شرایطی که کمبود گاز طبیعی در فصل زمستان به استفاده از گازوئیل و مازوت در نیروگاهها منجر شود، لازم است از سوختهای مایعی که به آنها اختصاص داده میشود، گوگردزدایی و گازوئیل و مازوت کمگوگرد مصرف شود. این کار میتواند بر کاهش انتشار دیاکسیدگوگرد موثر باشد، هرچند که ذرات معلق منتشر شده در فرآیند احتراق آنها بیشتر از سوخت گاز طبیعی است.
حسین شهیدزاده، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران سال گذشته از کیفیت گازوئیل استفاده شده در نیروگاهها انتقاد و تاکید کرده بود گازوئیلی که در کشور ما استفاده میشود، از مازوتی که در کشورهای پیشرفته مورد استفاده قرار میگیرد آلودهتر است پس نباید ابراز خرسندی کنیم که در صنایع به جای مازوت از گازوئیل استفاده میشود چرا که هر دو آلایندگی زیادی دارند و مصرف آنها خطرناک است. وی اضافه کرده بود: بر اساس استاندارد یورو ۴ گازوئیلی که در تهران برای حمل و نقل توزیع میشود محتوای گوگرد آن ۵۰ppm است اما گازوئیلی که در صنایع توزیع میشود، محتوای گوگرد آن بین ۳ تا ۷هزارppm است. مازوت تولیدی در ایران نیز ۳۵ هزار ppm گوگرد دارد، در صورتیکه مازوتی که در کشورهای پیشرفته و در کشتیها مصرف میشود حاوی ۵۰۰ ppm گوگرد است.
نگرانیها از کیفیت سوخت مایع در شرایطی وجود دارد که بر اساس ماده ۱۸ قانون هوای پاک، وزارت نفت مکلف است سوخت تولیدی کشور از جمله بنزین، نفت گاز و نفت کوره و نفت سفید را مطابق با استاندارد ملی مصوب عرضه کند. براساس این گزارش، مازوتسوزی در نیروگاهها و صنایع برخی شهرهای کشور سال گذشته با ابهامات و اظهارنظرات متناقضی همراه بود؛ از انکار مصرف مازوت از سوی برخی مسوولان تا تایید مازوتسوزی از سوی برخی دیگر. بهنظر میرسد وزارت نفت دولت سیزدهم و سایر دستگاههایی که بر اساس قانون هوای پاک برای کاهش آلودگی هوا مسوولیت دارند باید تدابیر لازم را بیندیشند تا مانند پاییز و زمستان سال گذشته نفس کشیدن برایمان دشوار نشود و از خسارتهای بلندمدت تنفس هوای آلوده در امان بمانیم.
این در حالی است که مدیرکل هواشناسی استان تهران نیز از پیشبینی کاهش میزان بارشهای پاییزی در سال جاری خبر داده است. بنا بر اعلام مجتبی جلالی، با توجه به پیشبینیهای انجام شده در استان تهران پاییز امسال با کاهش بارش و تا حدی افزایش دما همراه خواهد بود. به گفته وی، آخرین خروجی مراکز پیشبینی فصلی داخلی و خارجی بیانگر آن است که متوسط بارش استان طی سه ماه آینده (ماههای مهر تا آذر) کمتر از مقدار متوسط دوره آماری بلندمدت (نرمال) باشد علاوه بر آن انتظار میرود متوسط دما در این مدت در حد نرمال و با تمایل به بیش از مقدار بلندمدت یعنی ۵/ ۰ تا ۱ درجه بیشتر از نرمال باشد. به نظر میرسد با این شرایط خشکسالی طی ماههای ابتدایی فصل پاییز نیز ادامه داشته باشد.