آخرین وضعیت بازار ملک با انجام یک نظرسنجی تشریحی از ۲۰ صاحبنظر ارشد حوزه مسکن، به شکل متفاوت مورد بررسی قرار گرفت. در حال حاضر،
دو اتفاق بزرگ در بازار مسکن شامل «پرش متوالی قیمتها» و «تنور داغ معاملات ناشی از مجموعهای عوامل اقتصادی و فاکتورهای روانی» باعث التهاب بازار شده است. در این میان، تحلیلهای تکبعدی –بدون پرداختن به همه ابعاد- در بهترین حالت، کارآیی ندارد و اغلب باعث انحراف نگاه ناظران و فعالان بازار میشود. در نظرسنجی، ۲۰ کامنت از کارشناسان مسلط بر تغییر و تحولات اخیر بازار مسکن درباره ابعاد چهارگانه شامل «توصیف رخدادهای اخیر در معاملات مسکن و ریشه آنها»، «راهکارهای قابل اجرا از سوی سیاستگذار برای تغییر مطلوب اوضاع»، «توصیه به طرفین معاملات» و همچنین «چشمانداز بازار» دریافت شده است.
ماحصل این نظرسنجی از تاثیر منفی «بیثباتی اقتصادی، شوکهای ارزی و سطح پایین نرخ سود بانکی، تحولات برجامی و کمبود عرضه آپارتمان» بر قیمت مسکن بهعنوان مهمترین مولفههای موثر بر بازار ملک حکایت دارد. ۶۰ درصد افراد در نظرسنجی، اتفاقات بازار ارز و در عین حال نرخ سود بانکی را باعث متشنجشدن جو روانی بازار مسکن و عامل محرک قوی پرش قیمت معرفی کردند. ۳۵ درصد از نظردهندهها نیز یک یا همه سه عامل ارز، نرخ سود و بیثباتی اقتصادی را نام بردند. ۴۰ درصد افراد، علاوه بر این عوامل، به موضوع برجام نیز اشاره کردند و نیمی از صاحبنظران هم کمبود عرضه مسکن را در رشد شدید قیمت بیتاثیر ندانستند.
علاوه بر شناسایی این ۶ مولفه جهتدهنده به قیمت مسکن، ۵ نتیجه طلایی از اسکن بازار ملک از سوی صاحبنظران بهدست آمده است که توجه بازیگران بازار و البته سیاستگذاران به آنها میتواند در تنظیم بازار موثر باشد. «تورم انتظاری ناشی از بیثباتی اقتصادی و پررنگ شدن احساس ناخوشایند عمومی» اولین نتیجه حاصل از ۲۰ کامنت است. در قالب این نتیجه، یک شرط کلیدی ثبات نسبی قیمت مسکن آن است که فضای فعلی بازار سیگنال مثبت از آینده روشن اقتصاد و متغیرهای سیاسی دریافت کند. «سادهانگاری درباره شکل سیاستگذاری» نتیجه دیگری است که بر اساس آن، توصیه به اقدامات چهارضلعی مطرح است.
کاهش قدرت خرید و کماثر شدن وام مسکن و در عین حال تبعات تحریک بیشتر تقاضا در حال حاضر، نتیجه سوم است که بر اساس آن، «اتصال عرضه جدید به تقاضا بهواسطه وام» توصیه شده است. کارشناسان از نقش «ابزار مالیات» برای تنظیم بازار مسکن گفتهاند و بهعنوان آخرین نتیجه، با پیشبینی کاهش سرعت رشد قیمت مسکن طی سال جاری، «تبعات افزایش بیشتر قیمت» در مقطع فعلی را بازی باخت-باخت برای دو طرف معامله و اهرم بازگشت سریع رکود معاملاتی عنوان کردهاند.