معاون سازمان نوسازی شهر تهران از تغییر رویکرد نوسازی در بافت فرسوده از شاخص «ناپایداری» به شاخص «نفوذناپذیری» خبر داد.
به این معنی که پس از این مدیریت شهری بنا دارد به جای آنکه فقط تخریب و نوسازی خانه‌های قدیمی محلات شهر تهران را در دستور کار خود قرار دهد؛ بازگشایی معابر، تامین پارکینگ و توسعه فضا‌های خدماتی و سبز پهنه‌های بافت فرسوده را به عنوان اولویت کاری خود مشخص کند. کاهش رغبت سرمایه‌گذاران و مالکان خانه‌های کلنگی به نوسازی خانه‌ها به دلیل وجود مانع در اخذ تسهیلات بانکی با وجود بسته‌های تشویقی همچون تخفیف 100 درصدی عوارض ساخت‌وساز یکی از دلایلی است که مدیریت شهری را به فکر انداخته که تا زمان تامین نشدن سرانه هفت‌گانه خدماتی، نوسازی یکدست پهنه‌های بافت فرسوده امکان‌پذیر نخواهد بود. روند صدور پروانه‌های ساختمانی در محدوده بافت فرسوده در سه سال گذشته نیز این موضوع را تایید می‌کند.
براساس آمار شهرداری تهران از پروانه‌های ساختمانی صادر شده در سطح شهر تهران از سال 90 تاکنون، سهم «بافت فرسوده» از ساخت و سازهای مسکونی در این سال‌ها به ترتیب 25 درصد، 21 درصد، 21 درصد و در چهار ماهه نخست سال جاری معادل 24 درصد از کل واحدهای مسکونی جدید بوده است كه نشان مي‌دهد به‌رغم تسهيلاتي همچون تخفيف در عوارض و تراكم يا پرداخت وام نوسازي، سهم ساخت‌وساز در محدوده بافت‌فرسوده در طول سال‌هاي اخير از 50هزار واحد در هر سال افزايش پيدا نكرده است.
در اين ميان، روند پرداخت وام نوسازي نيز رضايت‌بخش نبوده طوري كه در كل كشور طي يكسال گذشته در ازاي برنامه نوسازي 200 هزار واحد مسكوني، تنها 53هزار فقره تسهيلات از سوي بانك‌ها داده شده است. هماهنگ نبودن هزینه‌های ساخت با تسهیلات در نظر گرفته شده برای نوسازی یکی از دلایلی است که کارشناسان به عنوان نبود تمایل مالکان برای ورود به عرصه نوسازی از آن یاد می‌کنند. کافی نبودن سرانه‌های هفت‌گانه خدماتی نيز دلیل دیگری است که رغبت سرمایه‌گذاران به نوسازی بافت‌فرسوده را کاهش داده است.
از این رو امسال در بودجه سال جاری شهر تهران، در قالب تبصره 48 بودجه، شهرداری موظف شده است تا از محل اعتبار تملک املاک شهرداری در مناطق 22گانه، تامین سرانه‌های خدماتی را در محدوده بافت فرسوده در دستور کار خود قرار دهد.
علیرضا نبید معاون نوسازی و توسعه محلی شهرداری تهران با اشاره به تشکیل کمیته هماهنگی در سازمان نوسازی در راستای اجرای این تبصره به «دنیای اقتصاد» گفت: تجربیات نوسازی بافت فرسوده در سال‌های 84 تا 92 عمدتا روی بحث ساخت مسکن تمرکز داشته است، در صورتی که به اعتقاد ما نوسازی پدیده‌ای فراتر از نوسازی مسکن است. او با بیان اینکه تراکم جمعیت در بافت‌های فرسوده سه برابر تراکم جمعیت در سایر نقاط شهر تهران است، تاکید کرد: بازگشایی معابر، تامین پارکینگ و ایجاد سرانه فضای سبز سه اولویت در نظر گرفته شده به منظور رفع کمبود سرانه‌های خدماتی در بافت‌های فرسوده است. نبید تصریح کرد: به همین دلیل در سال جاری رویکرد اصلی سازمان با هماهنگی سازمان‌های زیرمجموعه شهرداری تهران بر تامین زیرساخت‌ها و بازگشایی معابر (نفوذناپذیری) قرار گرفت تا بتوانیم علاوه بر نوسازی خانه‌ها ارتقای کیفیت سکونت در این محله‌ها را افزایش دهیم. معاون سازمان نوسازی شهرداری تهران به رقم غیر واقعی تسهیلات اختصاص‌یافته برای ساخت و نوسازی بافت فرسوده اشاره کرد و افزود: از آنجا که در تهران فقر مضاعف در بازار مسکن وجود دارد، به طور طبیعی 30 میلیون تومان نمی‌تواند با هزینه‌های ساخت و ساز هر واحد مسکونی در تهران هماهنگ باشد، از این رو به نظر می‌رسد یکی از راه‌های موثر برای نوسازی بافت فرسوده در تهران واقعی کردن رقم وام نوسازی باشد. او با تایید آمار کاهش صدور پروانه در بافت فرسوده گفت: از آنجا که در حال حاضر در خانه‌های قدیمی این محلات ممکن است چندین خانوار در یک ملک ساکن باشند؛ بسیاری از املاک ریزدانه تمایل برای نوسازی ندارند، چراکه بعد از نوسازی ملک مابه‌ازای شرایط جدید امکان استقرار چندین خانوار وجود ندارد.
دنیای اقتصاد
گروه مسکن، بهشاد بهرامی